Ile kosztuje faktoring?

Polscy przedsiębiorcy coraz chętniej korzystają z faktoringu. Systematycznie rośnie popularność tej usługi, co w dużej mierze wynika z dostępności faktoringu. Przekonał się o tym nie jeden przedsiębiorca, który w czasie pandemii napotkał na trudności w uzyskaniu kredytu bankowego. Tymczasem po pandemicznym spowolnieniu w branży faktoringowej już nie ma śladu. Branża wróciła do swojej silnej, dwucyfrowej dynamiki wzrostu obrotów. Zwiększyła się też znacząco liczba przedsiębiorców korzystających z tej formy finansowania.

W tym artykule spróbujemy ułatwić odpowiedź na pytanie:

Czy faktoring dla firm się opłaca?

A może bardziej właściwe jest pytanie: Kiedy faktoring dla firm się opłaca?

W tym celu przybliżymy Państwu następujące zagadnienia:

• jakie są rodzaje podstawowych opłat faktoringowych?
• jak porównać oferty faktoringu?
• ile kosztuje faktoring dla firm?

Koszt usługi faktoringu zależy od wielu czynników. Do najważniejszych z nich należą: rodzaj usługi (faktoring ubezpieczony czy nieubezpieczony), wielkość limitu faktoringowego, wartość obrotów zgłoszonych do faktora, rodzaj faktora (bankowy, prywatny czy może należący do grupy ubezpieczeniowej), terminy płatności faktur czy też poziom rozproszenia portfela odbiorców przekazanych faktorowi do obsługi. Uogólniając można powiedzieć, że im wyższa kwota limitu, lepszy standing finansowy faktoranta i wyższa jakość portfela wierzytelności tym niższa cena.

Wskazówka! Porównując oferty faktoringu warto zwrócić uwagę na miesięczny koszt finansowania faktury. Różnice w cenach faktoringu potrafią być znaczące. Trzeba wiedzieć, że na rynku usług faktoringowych można spotkać stawki, które wynoszą mniej niż 1% miesięcznie od faktury oraz stawki które wynoszą ponad 2% miesięcznie od faktury. To jest istotna różnica w cenie usługi!

Na jakie opłaty powinieneś być przygotowany w związku z podpisaniem umowy faktoringowej?

Faktoring w swojej konstrukcji jest, w pewnym uproszczeniu, instrumentem finansowym podobnym do kredytu obrotowego.

Najczęściej stosowany model naliczania opłat za usługi faktoringowe wygląda następująco:

• Prowizja przygotowawcza – jest to opłata wstępna, pobierana procentowo od wartości limitu faktoringowego, pobierana za przyznanie limitu.

Przykład: dla limitu faktoringowego w wysokości 300.000,- zł i prowizji w wysokości 1,20%, przedsiębiorca zapłaci na rzecz faktora 3.600,- zł tytułem prowizji przygotowawczej. Prowizja ta jest pobierana na początku współpracy (przy zawarciu umowy), najczęściej za pierwszy rok, a w przypadku odnowienia limitu – w każdą rocznicę trwania umowy.

• Oprocentowanie – czyli odsetki z tytułu finansowania faktury, wyrażone jako suma stawki bazowej (np. Wibor, Euribor) oraz marży odsetkowej faktora. Wysokość oprocentowania podawana jest w skali roku i naliczana klientowi za okres finansowania faktury (np. termin płatności wskazany na fakturze).

Przykład: klient przekazał faktorowi do sfinansowania fakturę VAT o wartości 10.000,- zł netto (tj. 12.300,- zł brutto). Faktor sfinansował (zaliczkował) fakturę w kwocie odpowiadającej wartości netto faktury, czyli 10.000,- zł. Faktura była finansowana przez okres 30 dni. Oprocentowanie (wibor+marża) wg umowy wynosi łącznie 3,60% w skali roku. Koszt odsetkowy wyniesie zatem:

10.000 zł x 3,60% x 30 dni / 365 dni = 29,59 zł.

Odnosząc koszt odsetkowy (29,59 zł) do kwoty brutto faktury (12.300,- zł), wyliczamy koszt odsetkowy od faktury w okresie jednego miesiąca w wysokości 0,24%. W dalszej części artykułu opisujemy dlaczego warto obliczyć miesięczny koszt odsetkowy w stosunku do wartości faktury.

Uwaga! Niektóre firmy faktoringowe naliczają odsetki od wartości brutto faktury, a nie od kwoty wypłaconego finansowania (tzw. Zaliczki). Jest to nic innego jak ukryty koszt odsetkowy. Warto zwrócić uwagę na ten niuans, żeby nie przepłacać.

O ile powyższe koszty są wspólne dla kredytu obrotowego i faktoringu, o tyle w faktoringu występuje opłata, której nie spotkamy w kredycie. Jest to prowizja od faktury. Usługa faktoringu oprócz funkcji finansowania, zawiera również dodatkowe elementy, takie jak: prowadzenia rozliczeń z odbiorcami, inkaso należności, monitoring płatności faktur. Z tytułu świadczenia tych usług faktor pobiera opłatę. Jest to:

• Prowizja od faktury (zwana też prowizją operacyjną lub faktoringową) – jest ona pobierana za czynności związane z prowadzeniem rozliczeń z odbiorcami oraz monitorowaniem należności. Prowizja ta jest wyrażona procentowo i naliczana jest od wartości brutto faktury.

Przykład: klient przekazał faktorowi do sfinansowania fakturę VAT o wartości 10.000,- zł netto, tj. 12.300,- zł brutto z terminem płatności 30 dni. Faktor sfinansował fakturę i pobrał prowizję w umownej wysokości 0,35%. Koszt prowizji od faktury wyniósł: 12.300 zł x 0,35% = 43,05 zł.

Wysokość prowizji faktoringowej jest zależna od terminu płatności faktury. Występuje tu następująca zależność: im dłuższy termin płatności faktury, tym wyższa prowizja faktoringowa.

Uwaga! w przypadku faktoringu pełnego (zwanego też właściwym, ubezpieczonym) wśród kosztów  faktoringu pojawi się dodatkowa opłata:

• Składka (prowizja) z tytułu ubezpieczenia należności – naliczana jest analogicznie jak prowizja od faktury. Jest to koszt ochrony ubezpieczeniowej, który zabezpiecza faktoranta przed ryzykiem niewypłacalności odbiorcy. Jej orientacyjna wysokość wynosi kilka dziesiątych procenta od faktury. Prowizja ta nie występuje zasadniczo przy takich produktach jak faktoring z regresem czy faktoring odwrotny.

Wskazówka! Wydatki z tytułu prowizji przygotowawczej, faktoringowej, składki ubezpieczeniowej i odsetek można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu i odliczyć od podatku. Usługi faktoringowe są opodatkowane podatkiem VAT w wysokości 23%.

Na polskim rynku spotyka się także inne metody naliczania opłat faktoringowych. Jedną z nich jest naliczanie tylko jednej prowizji od faktury za każdy miesiąc finasowania. W tym przypadku pobierana jest prowizja od faktury w wysokości wahającej się od 2-3% miesięcznie od każdej faktury.

Występują również limity faktoringowe oparte o miesięczny abonament. W faktoringu abonamentowym pobierana jest stała, comiesięczna, zryczałtowana opłata. Jest ona naliczana niezależnie od poziomu wykorzystania limitu i zrealizowanego obrotu (ilości sfinansowanych faktur). Koszt takiej usługi potrafi oscylować wokół stawki 2-3% miesięcznie od wartości przyznanego limitu.

Jak porównać oferty faktoringu?

Jak widać powyżej, opłata opłacie jest nierówna. Niektóre są naliczane od kwoty przyznanego limitu, inne od jego wykorzystania (a’la kredyt obrotowy), wreszcie jeszcze inne opłaty odnoszą się do wartości faktury – czyli od obrotu przekazanego do faktora. Spotyka się również rozwiązania typu abonamentowego.

Dlatego aby ustalić rzeczywisty koszt usługi faktoringu oraz obiektywnie porównać oferty między sobą, proponujemy stosowanie metody obliczania miesięcznego kosztu finansowania faktury.  

Na czym ona polega i czemu służy? Otóż metoda ta polega na sprowadzeniu do wspólnego mianownika dwóch – najistotniejszych z punktu widzenia całkowitego kosztu faktoringu – opłat:

– kosztu odsetkowego i

– prowizji faktoringowej.

Tym wspólnym mianownikiem jest wartość brutto sfinansowanej faktury.

Takie właśnie obliczenie przedstawiliśmy w powyższych przykładach, w których dla faktury o wartości 12.300,- zł:

– koszt odsetkowy wyniósł 0,24% w skali miesiąca,

– koszt prowizji faktoringowej wyniósł 0,35% w skali miesiąca.

Zatem łączny, miesięczny koszt finansowania faktury wyniósł 0,59%.

Łatwo obliczyć, że przekazując w ciągu roku do faktora obrót w wysokości 3.000.000,- zł, roczny koszt finansowania faktur wyniesie 17.700,- zł. (3.000.000 x 0,59%). Dodając to tej kwoty prowizję przygotowawczą (3.600,- zł) otrzymujemy całkowity, roczny koszt faktoringu w wysokości 21.300,- zł.

Jaki będzie roczny koszt faktoringu w przypadku gdy miesięczny koszt finansowania faktury wyniesie 2%? Mnożąc roczny obrót (3.000.000,- zł) przez prowizję od faktury (2%) otrzymujemy roczny koszt finansowania faktur w kwocie 60.000,- zł. Różnica wynosi niemal czterdzieści tysięcy, a koszt faktoringu jest prawie trzykrotnie wyższy. Warto obliczyć i porównać jak zmieni się zysk w Twojej firmie w zależności miesięcznego kosztu finansowania faktury i wielkości rocznego obrotu przekazanego do faktoringu. Można sporo przepłacić.

Ile kosztuje faktoring?

Dzięki metodzie obliczania miesięcznego kosztu finansowania faktury możesz nie tylko w przejrzysty sposób porównać oferty faktoringu z różnych firm. Możesz również w prosty sposób ustalić ile kosztuje faktoring. I odpowiedzieć sobie na pytanie: „jaką część marży na sprzedaży poświęcisz na pokrycie kosztów faktoringu?” jeśli zdecydujesz się skorzystać z tej usługi.

Zestawiając koszt faktoringu np. z rentownością sprzedaży w Twojej firmie albo z wysokością skonta oferowanego w Twojej branży z tyt. gotówkowej zapłaty – jesteś w stanie w łatwy i świadomy sposób podjąć decyzję czy faktoring w Twojej firmie się opłaca.

Mając na uwadze spore rozbieżności w cenach usług faktoringowych na polskim rynku, warto dobrze się przyjrzeć poszczególnym składnikom oferty, żeby podjąć najlepszą decyzję i z góry wiedzieć czy ta usługa się Tobie opłaca.

Nie zapominaj o korzyściach faktoringu.

Faktoring to produkt, który wyróżnia się:

• większą dostępnością i elastycznością niż kredyt,
• nie pogarsza struktury bilansu oraz wskaźników finansowych,
• poprawia płynność finansową Twoje firmy i likwiduje zatory płatnicze,
• zwiększa bezpieczeństwo współpracy z kontrahentami,
• ogranicza koszty monitorowania i dochodzenia należności.

Autorem tekstu jest Andrzej Głowacki – założyciel i Prezes Zarządu Wielkopolskiego Funduszu Faktoringowego.  Od ponad dwudziestu lat związany z branżą bankową i finansową. Specjalizujący się w finansowaniu przedsiębiorstw przy zastosowaniu takich instrumentów finansowych jak faktoring, wykup wierzytelności czy leasing.